Хичээлийн хөтөлбөр
Хичээлийн нэр: ХӨРӨНГИЙН
ҮНЭЛГЭЭ
ASSET VALUATION
Хичээлийн индекс: АССN 402
Хичээлийн ангилал: Бакалавр, мэргэшлийн сонгон судлах
Хичээлийн багц цаг(нийт) 3 ББц:
лекц 1.5Бц
семинар 1.5Бц
лаборатори
Бц
бие даах Бц
Хичээлийн зорилго,
ач холбогдол::
Бизнесийн
байгуулалгад ашиглагдаж байгаа хөрөнгийг ангилж, түүний үнэ цэнэд нөлөөлөх
хүчин зүйлсийг судалж, өртгийн, жишиг үнийн, орлогын хандлагаар ҮОУС ба Монгол
улсын хөрөнгийн үнэлгээтэй холбоотой хууль, тогтоомж, заавар, журамд нийцүүлэн
хөрөнгийг үнэлэх арга зүйг оюутнуудад эзэмшүүлэх нь энэхүү хичээлийн зорилго
болно.
Энэхүү
хичээлээр хөрөнгийг үнэлэх арга зүйг эзэмшүүлдэг тул Бизнесийн удирдлагын
мэргэжилтний хувьд үнэлж буй хөрөнгийн үнэ цэнийг хэмжих, удирдах, улмаар эдийн
засгийн оновчтой шийдвэр гаргахад чухал ач холбогдолтой хичээл юм.
Хичээлийн агуулга:
Монголоор:Үл
хөдлөх болон хөдлөх хөрөнгийн тухай ойлголт ангилал, хөрөнгө үнэлэх өнөөгийн
бодит эрэлт, хөрөнгийн үнэлгээний үндсэн зарчмууд, хөрөнгийн үнэлгээнд мөнгөний
цаг хугацааны нөлөөллийн хэрэглээг судлаж, хөрөнгө үнэлэх орлогын хандлага
(орлого капиталжуулалт, цэвэр орлогын тооцоо, капиталжуулах хувийг тодорхойлох,
мөнгөн урсгалыг хорогдуулан тооцох арга), зах зээлийн жишиг үнийн хандлага (жишиг объектыг сонгох, үнэлгээний
тохируулга хийх),
зардлын хандлага (хөрөнгийн нөхөн сэргээх болон нөхөн орлуулах өртгийг тооцох
аргууд, хөрөнгийн үнэлгээний зориулалтаар тооцоолох элэгдлийн төрлүүд,
тэдгээрийн тооцоолол)-аар үл хөдлөх болон хөдлөх хөрөнгийг үнэлэх арга зүйг
судлана.
Англиар: In the
course, students are able to get the contents of property valuation, such as definition and classification of
real estate and other assets; current
actual requirements of property valuation; principles of property valuation;
Income approach /time value of money and direct capitalization; estimation of net income; determination of
capitalization rate; discounted cash flow/; market approach of valuation
/object replacement; value adjustments/; Cost approach /Depreciated Replacement
Cost and Depreciated Reproduction Cost, classification of depreciation for valuation/; methodology of
valuation of immovable and movable assets.
Хичээлээр эзэмших мэдлэг,
чадвар, дадал:
Энэхүү хичээлийг судалсанаар оюутан мэдлэг
эзэмшүүлнэ.
1. Үнэлгээний тулгуур ухагдахуун, үнэлгээний ажлын үе
шат, тэдгээрт хийгдэх ажилбарууд, тавигдах шаардлын талаар онолын суурь мэдлэг
эзэмшүүлнэ.
2. Хөрөнгийн үнэлгээнд ашиглагдах мэдээлэл, эдгээр
мэдээллийг цуглуулах, боловсруулах, үнэлгээнд ашиглах мэдлэг эзэмшүүлэх
3. Хөрөнгийг үнэлэх зах зээлийн жишиг үнийн хандлагын
аргуудын онолын талаарх мэдлэг
4. Хөрөнгийг үнэлэх орлогын хандлагын аргуудын онолын
талаарх мэдлэг
5. Хөрөнгийг үнэлэх өртгийн хандлагын аргуудын онолын
талаарх мэдлэг
Энэхүү
хичээлийн судласанаар оюутан дараах чадварыг эзэмшинэ:
1. Үнэлэгдэх хөрөнгө, өмчийн төрөл, мөн чанар, онцлогын
тодорхойлж, үнэ цэнэд нөлөөлөх хүчин зүйлсийг танин мэдэж, нөлөөллийг нь
хэмжих, тохируулга хийх чадвар эзэмшүүлнэ
2. Хөрөнгийг ОУҮС-т нийцүүлэн зах зээлийн жишиг үнийн,
орлогын, өртгийн хандлагын түгээмэл хэрэглэгддэг аргуудаар үнэлэх чадварыг
эзэмшинэ
Хичээлийн сэдэвчилсэн төлөвлөгөө:
А.Лекц, семинар, лаборатори:
Долоо хоног
|
Хичээлийн сэдэв, хэлбэр
(лекц/семинар/лаборатори) |
Сэдвийн агуулга, олгох мэдлэг чадвар
|
Тухайн
сэдэвт заавал ашиглах ном, эх сурвалжийн жагсаалт
|
Лекц
|
Семинар
|
|
I
|
Хөрөнгийн үнэлгээний тухай ойлголт, түүний мөн чанар, хэрэгцээ шаардлага
|
Үнэлгээ,
үнэлгээний тулгуур ойлголтууд, тэдгээрийн мөн чанар.
Үнэлгээг хөгжүүлэх шаардлага, Манай улсад үнэлгээний үйл ажиллагааг зохицуулж буй өнөөгийн байдал,
үйлчилж буй хууль эрх зүйн актууд.
|
I.
8х-39х
I. 81х-94х
|
2
|
2
|
|
II,
III
|
Үнэлэгдэх өмчийн төрөл,
ОУҮС, түүний бүтэц,
агуулга
|
Олон УлсынҮнэлгээний Стандарт (ОУҮС)-ыг эрхлэн гаргадаг байгууллага, түүний бүтэц, гишүүнчлэл, гаргасан ОУҮС-ын бүтэц, ерөнхий болон хөрөнгийн стандартуудын агуулга, зориулалт.
|
I.
42х-78х
II.
34х-107х
|
2
|
2
|
|
Мөнгөний цаг хугацааны үнэ цэнэ, түүнийг хөрөнгийн
үнэлгээнд хэрэглэх нь
|
Мөнгө нь арилжаа, үнэлгээний хэрэгсэл болох нь,
мөнгөний үнэ цэнэд цаг хугацаа
нөлөөлдөг болохыг таниж мэдэх,
Хүү, мөнгөн урсгалын мөн чанар, нөлөөлөгч хүчин
зүйлсийг тодорхойлж, нөлөөллийг нь тооцох аргачилал эзэмших. мөнгөний цаг
хугацааны хүчин зүйлийн нөлөөллийг тооцох үндсэн функцүүд буюу цаг хугацааны нөлөөллийг
хөрөнгийн үнэлгээнд хэрэглэх нь
|
2
|
4
|
|||
IV
|
Үл хөдлөх хөрөнгийг үнэлэх орлогын хандлага, санхүүгийн
мэдээлэл, үйл ажиллагааны цэвэр орлогын тооцоолол
|
Үл хөдлөх хөрөнгийн үнэлгээнд орлогын хандлагыг хэрэглэх урьд ач нөхцөл, мэдээллийн эх сурвалжууд,
орлогын тооцоололд ашиглагдах санхүүгийн мэдээлэл, байгууллагын санхүүгийн байдал, хөрөнгийн ашиглалт, өгөөжийн үнэлгээ дүгнэлт,
үл хөдлөх хөрөнгийн ашиглалтын орлогод хамаарах орлого, хөнгөлөлтүүд, үйл ажиллагааны цэвэр орлогыг тооцоолох аргазүй.
Үнэлгээний үндсэн харьцаануудын үнэлгээ дүгнэлт.
|
I. 122х-154х
|
2
|
2
|
|
2
|
||||||
V,
VI,
VII
|
Үл хөдлөх хөрөнгийг үнэлэх орлого капиталжуулалтын арга
, капиталжих хувь хэмжээ, капитал нөхөлтийн тооцоолол, үнэлгээ
|
Орлого капиталжуулалтын аргын агуулга,
хэрэглэх нөхцөл, давуу ба сул тал.
Капиталжуулах хувийг тодорхойлох загвар, тооцооллын аргууд. Капитал нөхөлтийн агуулга,
тооцоолох аргууд. Нөхөлтийн арга сонголт нь хөрөнгийн үнэлгээнд нөлөөлөх нь. Газар ба барилгад ногдох орлогыг үлдэгдэлийн орлогоор тооцоолж үл хөдлөх хөрөнгийн үнэлгээг тодорхойлох нь.
|
I. 162х-193х
|
2
|
4
|
|
2
|
||||||
Үл хөдлөх хөрөнгийн ирээдүйн орлогын төсөв, өнөөгийн үнэ цэнийг тооцох нь
|
Ирээдүйн мөнгөн урсгалын төсвийг он тус бүрээр
тооцоолох шаардлага, журам. дискаунтын
хувийн үндэслэл, тооцоолол. Мөнгөн урсгалыг хорогдуулах аргаар хөрөнгийн үнэ
цэнийг тооцоолох нэг ба олон үе шаттай загварууд. Хорогдуулах мөнгөн урсгалын
аргыг хэрэглэх нөхцөл ба давуу болон сул талууд. Зээлийн санхүүжилт оролцсон
төслийн ирээдүйн орлогын өнөөгийн үнэ цэнийг тооцоолох нь.
|
I. 193х-202х
|
2
|
6
|
||
VIII,
IX,
X, XI
|
Үл хөдлөх хөрөнгийн үнэлгээнд зах зээлийн жишиг үнийн хандлагыг хэрэглэх нь
|
Үл хөдлөх хөрөнгийн үнэлгээнд зах зээлийн жишиг үнийн хандлагыг хэрэглэхүй: зах зээлийн шууд харьцуулалтын аргыг хэрэглэхийн онцлог, үнэлгээний үе шат,
жишиг дэх болон үнэлэгдэх хөрөнгийн ялгаагаар хийгдэх зохицуулалт,
орлого үнийн харьцаагаар үнэлэх аргын онцлог, гарсан үр дүнг шинжилж эцсийн үнэлгээг тогтоох.
Зах зээлийн жишиг үнийн хандлагыг хэрэглэхэд үүсэх давуу ба султал.
|
I. 96х-110х
|
4
|
8
|
|
XII
|
Үл хөдлөх хөрөнгийн үнэлгээнд өртгийн хандлагыг хэрэглэх нь
|
Үл хөдлөх хөрөнгийн үнэлгээнд өртгийн хандлагын мөн чанар, хэрэглэх нөхцөл шаардлага.
Хөрөнгийн нөхөн сэргээх /орлуулах, босгох, үйлдвэрлэх/
өртгийг тооцоолох /төсвийн,
нэгж хүчин чадлын нормативт үнэлгээний, томсгосон нормативын/ аргууд. Эдгээр аргуудын давуу ба сул талууд, ашиглах мэдээлэл, үнийн тооцоолол
|
I. 203х-206х
|
2
|
4
|
|
XIII
|
Үл хөдлөх хөрөнгийн элэгдлийн тухай ойлголт, элэгдийг эдийн засгийн,
үйл ажиллагааны болон биет элэгдэл гэж ангилах нь,
эдгээрийн агуулга тооцох аргачилал,
элэгдэл хоцрогдол, элэгдэл хоцрогдлыг үнэлгээний зориулалтаар тооцох аргууд:
|
I. 211х-214х
|
2
|
4
|
||
XIV
|
Газрын үнэлгээний онцлог
|
Газрын үнэлгээний онцлог, аргууд: Газар онцгой шинжтэй үл хөдлөх хөрөнгө болох нь. ОУҮС-230 “Үл хөдлөх хөрөнгийн үнэлгээ”-нд өгөгдсөн газрын үнэлгээний зах зээлийн шууд харьцуулалтын,
хэсэгчлэн үнэлэх, хуваарилалтын,
ялгаврын, үлдэгдлийн болон орлого капиталжуулалтын аргууд. Мөн чанар, мэдээлэл, шинжилгээ, тооцоолол.
|
I. 227х-249х
|
2
|
4
|
|
XV,
XVI
|
Үл хөдлөх хөрөнгийн санхүүгийн тайлангийн болон зээлийн барьцааны
зориулалттай үнэлгээ
|
Үнэлгээний нийтлэг хэрэглээнүүд болох "ҮОУС-300
санхүүгийн тайлангийн зориулалттай үнэлгээ", "ҮОУС-310 Үл хөдлөх
өмчийн зээлийн барьцааллын зориулалттай үнэлгээ"-ын шаардлага,
үнэлгээний зориулалтаас хамаарч үнэлгээний суурь, үнэлгээний аргын өөрчлөлт,
түүний үнэлгээнд нөлөөлөх нөлөө
|
II
108х-137х
|
2
|
4
|
|
Нийт
|
24
|
48
|
||||
Долоо хоног
|
Хичээлийн сэдэв,
хэлбэр
(лекц/семинар/лаборатори) |
Лекц
|
Семинар
|
Бие даалт
|
Явцын шалгалт
|
I
|
Хөрөнгийн үнэлгээний тухай ойлголт, түүний мөн чанар,
хэрэгцээ шаардлага
|
2
|
2
|
IV/09
Бие даалт-1
10 оноо
|
IV/12
Явцын шалгалт-1
8 оноо
|
II, III
|
Үнэлэгдэх өмчийн төрөл,
ОУҮС, түүний бүтэц,
агуулга
|
2
|
2
|
||
Мөнгөний цаг хугацааны үнэ цэнэ, түүнийг хөрөнгийн
үнэлгээнд хэрэглэх нь
|
2
|
4
|
|||
IV
|
Үл хөдлөх хөрөнгийг үнэлэх орлогын хандлага, санхүүгийн
мэдээлэл, үйл ажиллагааны цэвэр орлогын тооцоолол
|
2
|
2
|
||
2
|
|||||
V,
VI, VII
|
Үл хөдлөх хөрөнгийг үнэлэх орлого капиталжуулалтын арга
, капиталжих хувь хэмжээ, капитал нөхөлтийн тооцоолол, үнэлгээ
|
2
|
4
|
||
2
|
|||||
Үл хөдлөх хөрөнгийн ирээдүйн орлогын төсөв,
өнөөгийн үнэ цэнийг тооцох нь
|
2
|
6
|
|||
VIII,
IX, X, XI
|
Үл хөдлөх хөрөнгийн үнэлгээнд зах зээлийн жишиг үнийн хандлагыг хэрэглэх нь
|
4
|
8
|
V/14
Бие даалт-2
10 оноо
|
V/17
Явцын шалгалт-2
8 оноо
|
XII
|
Үл хөдлөх хөрөнгийн үнэлгээнд өртгийн хандлагыг хэрэглэх нь
|
2
|
4
|
||
XIII
|
2
|
4
|
|||
XIV
|
Газрын үнэлгээний онцлог
|
2
|
4
|
||
XV,
XVI
|
Үл хөдлөх хөрөнгийн санхүүгийн тайлангийн болон зээлийн
барьцааны зориулалттай үнэлгээ
|
2
|
4
|
||
Нийт дүн
|
24
|
48
|
20
|
16
|
|
Хичээлийн үнэлгээ(идэвх, явц, шалгалт):
Дүгнэх зүйл
|
Оноо
|
Тайлбар
|
Семнарын даалгавар ба ирц
|
34
|
Лекц семинарын ирц 2 цаг нь 0,5 оноо бөгөөд идэвх нь семинарын ажил
болон стандарт 16 оноо байна.
|
Явцын шалгалт 1
|
10
|
Эхний 6 сэдвийн хүрээнд авна
|
Явцын шалгалт 2
|
10
|
Сүүлийн 4 сэдвийн хүрээнд авна
|
Бие даалт
|
16
|
Хөдлөх болон үл хөдлөх
хөрөнгийн үнэлгээний арга аргачилалаар сэдэвчилсэн бодлого бодуулж, онолын
болон пракикт хэрэглэх чадварыг шалгана.
Бодлогын сэдэв нь
- Үнэлгээний тулгуур
ухагдахуун, зарчмын хэрэглээ
4
- Орлогын хандлагын
аргуудаар хөрөнгийг үнэлэх
10
- Зах зээлийн жишиг
үнийн хандлагын
аргуудаар хөрөнгийг үнэлэх 6
- Өртгийн хандлагын
аргуудаар хөрөнгийг үнэлэх 10
Нийт
30 оноо
|
Улиралын шалгалт
|
30
|
Бүх сэдийг хамарч онолын мэдлэгийг шалгах үүднээс тестээр, Санхүүгийн
тайлан гаргах чадварыг үнэлэх зорилгоор цогц бодлогоор шалгалт авна
|
Нийт
|
100
|
Хичээлээр ашиглах ном сурах
бичгийн жагсаалт
А. Үндсэн сурах бичиг
- MMҮИ, “Хөрөнгийн үнэлгээний үндэс” сурах бичиг, 2014, УБ, 378.
- ММҮИ, “Үнэлгээний олон улсын стандарт”, 2017,УБ,
150.
Б. Нэмэлт унших материал
- Дэлхийн банк, ОУҮС-ын дагуу хөрөнгө үнэлэх арга зүй, 2010
- С.Доржсүрэн"Хөрөнгө
үнэлэх арга зүй",
УБ, 2005
- Д.Ганхуяг "Үл хөдлөх хөрөнгийн татварын зориулалттай
үнэлгээ" 2011
- Грибовский С.В.,
Оценкадоходнойнедвижимости, Сакт-Петербург,Питер, 2001
- Грязнова А.Г.,
Федотова М.А., Оценкабиенеса, Москва, “Финансы истатистика”, 1998
- Jack.P Friedman,
Nicholas Ordway J.D., Invome Property appraisal andanalysis, 1993
- Joseph K. Eckert,
Property appraisal and assessment administration,Chicago, Illinois, 1990
В. Сайтууд
- http://www.ivsc.org
- http://www.legalinfo.mn
- http://www.mica.mn
No comments:
Post a Comment